Gebelikte İlaç Kullanımı

Dileriz gebeliğiniz sakin ve olaysız geçer. Ama biliyoruz ki gebelik günlük yaşamın sıkıntılarını ortadan kaldırmaz. Gebelik sırasında da soğuk algınlığı, baş ağrısı çekebilir alerji ve eklem ağrılarıyla baş etmek zorunda kalabilirsiniz. Ağrı kesiciye ya da antihistamine ihtiyaç duyabileceğiniz zamanlar olabilir ama bebeğinize zarar verecek bir ilaç almak istemezsiniz.

Gebelik sırasında kullanılan uyuşturucular doğrudan bebeğe geçer. Bu, ceninin gelişmesini ve çocuğunuzun doğum sonrası gelişimini etkiler. Cenin ölümlerine ya da yeni doğmuş bebeklerde uyuşturucudan yoksunluk sendromuna yol açar ki tedavi edilmediği takdirde ölümle sonuçlanabilir.

Ne güvenli?

Genel olarak, temkinli olmakta ve mümkün mertebe ilaç kullanmamakta yarar var. Bazı ilaçlar erken düşüklere yol açabildiği gibi bebeğin gelişimini de etkileyebilir. Gebelikte çok az ilacın tam anlamıyla güvenli olduğu kanıtlanmıştır ama birçoğunun yararının, içerdiği önemsiz risklerden çok daha fazla olduğu bilinmektedir. İster reçeteli, ister reçetesiz olsun, herhangi bir ilacı almadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Sizin tıbbi geçmişinizi ve ilacın özelliklerini göz önünde bulundurarak en doğru kararı vermenize yardımcı olacaktır. İlaç güvenilirliği konusunda bir eczacı da size genel bilgiler verebilir..

Bazı ilaçlardan uzak durulması gerekirken bazıları da ihtiyacınızdan ötürü tavsiye edilebilir. Sürekli ilaç kullanmanızı gerektiren astım, hipotiroit, yüksek tansiyon ve depresyon gibi bir rahatsızlığınız varsa, doktorunuza danışana kadar bırakmaya ya da değiştirmeye yeltenmeyin. Doktorunuz gebelik öncesinde, sırasında ve sonrasında hangi ilacın güvenli olduğu konusunda sizi bilgilendirebilir. Bazı durumlarda, en doğrusu aynı ilaca devam etmek olabilir. Bazı durumlarda ise, belli bir ilacı bırakmanız tavsiye edilebilir ya da bebeğinizin ve sizin sağlığınız açısından daha az risk taşıyan bir ilaca geçmeniz istenebilir.

Bir sonraki tabloda genellikle güvenli olarak kabul edilen reçetesiz ilaçların listesini bulacaksınız. Bu listelerde ihtiyatla ya da doktor kontrolünde kullanılması gereken ilaçlarla, sakınılması gerekenler de var.

Kafanızda herhangi bir ilaçla ilgili soru işareti varsa, mutlaka doktorunuza danışın. Ayrıca sizin için reçete yazan bir doktora gebe olduğunuzu mutlaka söyleyin.

Ne güvenli değil?

Bazı ilaçların gebeliğin ilk dönemlerinde bile cenin için çok zararlı olduğu saptanmıştır. Gebelik sırasında kadınların kullanmaması gereken en tehlikeli ilaçlardan bazıları şunlardır:

• Akne tedavisinde kullanılan isotretinoin (Accutane).
• Çok amaçlı bir ilaç olan thalidomide (Thalomid).
• Psoriasis (sedef hastalığı) tedavisinde kullanılan asitretin (Soriatane).

Bu ilaçlardan herhangi birini kullanıyorsanız, bırakmadan gebe kalmayın. Doktorunuz bir ilacı en doğru şekilde bırakmak ve hamile kalmadan önce ne kadar beklemek gerektiği gibi konularda sizi bilgilendirecektir. Doktorunuza danışmadan herhangi bir ilaca yeniden başlamayın.

Ya bitkisel ürünler?

Birçok geleneksel ilacın yasak olduğu gebelik döneminde ağrı, sancı ve benzeri semptomlardan kurtulmak için bitkisel ürünlere başvurmak cazip gelebilir. Biraz melatonin uykuya dalmanıza yardımcı olabilir örneğin. Ya da ekinezya soğuk algınlığınızı geçirebilir. Bitkisel ürünler “doğal” olduğu için güvenlidir gibi yanlış bir kanıya saplanmayın. Aslında, bitkisel ürünler ilaçların çoğuyla aynı işlemden geçer ve o yüzden sakınılması gerekir. Sadece doktorunuz izin verdiği takdirde herhangi bir bitkiyi kullanabilirsiniz. Neden? Çünkü bitkisel ürünler, gebelik sırasında, en az geleneksel ilaçlar kadar tehlikeli olabilir. Hatta belki daha bile fazla zararlı olabilirler çünkü bitkisel takviyeler hakkındaki bilgilerimiz sınırlı. Reçeteli ve reçetesiz ilaçların aksine, sağlık ürünleri satılan dükkanlarda ve eczanelerde satılan bitkisel ürünler FDA (Amerikan Besin ve İlaç Dairesi) tarafın şu an test edilip onaylanmış değildir. Bunların, güvenilirliği ve etkinliği saptamaya yönelik klinik deneylere tabi tutulma zorunlukları yoktur.

Gebelik her şeyi sağlama alma, risklere girmeme dönemidir. Eğer gebeyseniz, hatta gebe kalmaya uğraşıyorsanız bile, bitkisel ürün kullanımı da dahil tüm alternatif ve tamamlayıcı tedavileri doktorunuza danışmanız önemlidir. Doktorunuz bazı tedavilerin uygulanmasını güvenli bulurken, diğerlerinden bebeğiniz doğana kadar vazgeçmenizi tavsiye edebilir.

SORU & CEVAP

• Gebe olduğumu fark ettiğimde doğum kontrol hapları kullanıyordum. Bebeğime zarar vermiş olabilir miyim?

Gebeliğin ilk dönemlerinde doğum kotrol hapı almak endişe edilecek bir konu değildir. Tavsiye edilmez ama planlı olmadan gebe kalan kadınlar arasında da oldukça sık rastlanır.
Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Kurulu’na göre gebelik sırasında doğum kontrol hapı kullanmak doğum kusurları riskini artırmaz. Bununla birlikte, 2009 yılında yapılan bir araştırma, gebe kalma sırasında alınan doğum kontrol hapları ile düşük doğum kilosu ve prematüre doğum arasında bir bağlantı olduğunu göstermiştir.

Bebeklerin çoğunun sağlıklı ve sorunsuz olarak dünyaya geldiklerini unutmayın ama erken gebelik döneminde aldığınız doğum kontrol hapları ile ilgili kaygılarınız varsa ve bebeğinize zarar vermediğiniz konusunda daha fazla güvence istiyorsanız, doktorunuzla konusun.