Bel Fıtığı

Ufacık bir bel ağrısında hemen bilgisayarın başına geçeriz, biz de bugün sizler için bel fıtığı nedir, neden kaynaklanır ve tedavi yöntemleri gibi pek çok merak edilen sorunun cevabını vermeye çalışacağız.

Bel fıtığı nasıl bir hastalıktır?

Bel ağrısı kas-iskelet ağrılarının en sık görüldüğü bölgedir, dünya çapında insanların büyük bir yüzdesi hayatlarının bir bölümünde mutlaka bu sorunu yaşarlar. Ancak her bel ağrısını fıtığa bağlamak doru değildir, bunun pek çok sebebi olabilir. Bel fıtığı bel ağrısı yapan hastalıklardan sadece biridir, ve gerçek bel fıtığının görülme oranı ise %8 ile 11 arasındadır. Bel fıtığı bel omurları arasında bulunan disklerin içindeki jel diye tabir edilen sıvıların dışarı çıkması sonucu oluşan bir hastalıktır. Her insanda 34 adet omur bulunur ve bunların sadece 23 ünde disk diye tabir edilen kıkırdak yapı bulunmaktadır. Bel bölgesinde ise 5 adet omur ve disk bulunur, diskler omurların arasında esneme yapar, örneğin ağır kaldırma veya eğilme gibi hareketleri yumuşatma görevini görürler. Yük bindiğinde esneme ve vücuda eşit bir şekilde dağıtmaya yararlar, ani aşırı yükler veya strese maruz kalındığında bu diskler aşınma yapar. Bu ise çekirdeğin diskten dışarı çıkmasına ve sonuç olarak bel fıtığına yol açar. Ağır yük taşıyan insanlarda, obezite sorunu olanlarda, sürekli oturarak çalışanlarda bu hastalık daha sık görülür. Bel fıtığının %80-90ları 4. ve 5. omurda görülür, belin bu bölümü eğilme kalkma ve travmalara en çok bu bölüm maruz kalır. Çok seyrek olmakla beraber belin üst kısımlarında da fıtık görülebilmekte.

Bel fıtığı tedavisi nasıl yapılmalı?

Bel fıtığında bel veya belden bacağa inen ağrılar görülür, bunun yanında uyuşma ve hareket kısıtlığı gibi şikayetler de en sık görülen şikayetler arasındadır. Bu şikayetlerle doktora başvuran hastalara ameliyatsız tedavi uygulanır, bel fıtığının MR’daki büyüklüğü kriter teşkil etmez, yani büyüklüğüne göre tedavi uygulanmaz. Tedavi sürecinden kısaca bahsetmek gerekirse 7 ile 10 gün arasında ağrı kesici ödem giderici ve kas gevşetici ilaçlar kullanılır, ve yatak istirahati verilir. Bir diğer tedavi yöntemi ise fizik tedavisidir el ile tedavi ve alet tedavisidir, aletli fizik tedavileri 10 ile 20 seans arası sürmekte iken elle tedavide hafif vakalarda 2-4 orta şiddetli rahatsızlıkta 5-7 şiddetli ağrılarda ise 8- 10 seanslar arasında yapılmaktadır. El ile tedavi metodları ise bastırma, döndürme ve manevra gibi masajlar uygulanırken bunun yanında ilaç tedavisine genellikle gerek duyulmaz. Fizik tedavisinin bel fıtıklarında iyileşme oranı yaklaşık % 98 dir, bel fıtığı hastalarında ameliyata ihtiyaç duyulmadan iyileşme oranı %98-99 arasındadır. %1-2 oranındaki hastalarında eğer bacaklarında ciddi his kaybı, idrar veya büyük abdest kaçırma gibi sorunları varsa bu kategorideki hastalar ameliyat edilmekte. Ya da ameliyatsız tedavi edilip sonuç alamadığı gibi şikayetleri artan hastalar ameliyat edilir. Ameliyat sonrasında ise hastalığın tekrar etmemesi için rehabilitasyon programlarına katılması şart, bel fıtığı tedavisi nasıl yapılırsa yapılsın sonrasında bel ve karın egzersizleri ihmal edilmemeli.

Bel fıtığında (Manipülasyon) el ile tedavi nasıl yapılır?

Bel fıtığında (manipülasyon) el ile tedavi bel veya belden bacağa inen uyuşma veya hareket kısıtlığı gibi şikayetleri olan bel fıtığı hastalarında uygulanır. Bu tedavi kişinin durumuna göre bazen tek başına bazen de fizik tedavi yardımı ve özel masaj teknikleriyle hastaya uygulanır. Genellikle haftada 2 seans halinde yapılan elle fizik tedavi süreci 2-4, 5-7 ya da 8-10 seanslar arasında uygulanır. Manipülasyon tedavisinde ellerle bele bastırma, döndürme ve manevra gibi masaj yapılır, elle tedavi sürecinde genellikle ilaca ihtiyaç duyulmamakta. Ayrıca bazı hastalarda yüksek tansiyon, kalp, akciğer veya şeker hastalığı olabilmekte bu da cihazlı tedavi uygulanamamakta. Manipülasyonun masajla ilgisi yoktur, klasik bir tıp tedavisidir, ayrıca alternatif tıp da değildir. Dünyada çokça uygulanmasına karşın Türkiye’de bunu yapan doktor sayısı oldukça azdır, manipülasyonun fıtık tedavisindeki başarısı % 98 dir.

Bel fıtığı nasıl teşhis edilir?

Bel fıtığını anlayabilmek için çok dikkatli bir tetkik ve fizik muayenesi yapılması gerekiyor. En bilinen şikayetler ise bacağa inen ağrı veya uyuşma şeklinde kendini gösterir, bu şikayetler ne zaman başlamış, ne kadar ilerlemiş, düzenli bir ağrı mı, yoksa dönem dönem meydana gelen bir sıkıntı mı önce bunlar araştırılır. Bunun yanında gün içinde gelip giden bir ağrı mı, öksürürken, hapşırırken veya ıkınma, bacak bacak üstüne atınca ağrı geçiyor mu? veya aksine ağrılar başlıyor mu önce bunların tetkiklerinin yapılması gerekiyor. Ardından ise fizik muayeneye geçilir, bu noktada çeşitli kontrollerle birlikte ayrıca duyu, refleks ve kas gücüne bakılır, eğer fıtık şüphesi görüldüyse hasta MR’a yönlendirilir. Bel fıtığı ile karıştırılabilecek farklı hastalıklar konusunda dikkatli olunmalıdır, gerek görüldüğü takdirde farklı hastalıkların da incelenmesi gerekir.

Bel fıtığında ameliyat durumu ve uygulaması nasıldır?

Bel fıtığında ameliyat gerektiren durumlar yukarıda da belirttiğimiz gibi %1-2 oranındaki hastalara uygulanır. Bu hastalar ise yaklaşık 2-3 aylık elle veya cihazla tedavi olup sonuç alamayan, inatçı ve ağrılarının şiddetlendiği hastalarda ameliyat yapılır. 2. kategori ise bacaklarda şiddetli his kaybı veya ağrı görülen hasta tipleridir. Son kategoride ise idrar veya büyük abdest kaçıran hastalar ameliyata uygun görülür. Son kategorideki hastalara da 24 saat içerisinde ameliyat gerekmektedir. Bayanlarda idrar kesesi düşüklüğü ve genital bölgedeki kasların zayıflığı, erkeklerde ise prostat şikayeti olanlarda idrar kaçırma şikayeti olacağından ayırıcı teşhiste ürolojiden de destek alınabilir. İdrar kaçırmanın bel fıtığından mı yoksa idrar yollarından kaynaklanan bir sıkıntıdan mı oluştuğu araştırılmalı ve ameliyata doğru karar verilmelidir. Ameliyat gerektiren hastalar eğer ameliyat olmazlarsa ayakta düşük ayak denilen ayak felcine yol açabilir, eğer ameliyat şartları oluşmuş ise bu ameliyat vakit kaybetmeden uygulanmalıdır.

Bel Fıtığı Ameliyatı Nasıl Yapılır?