Düşük Yapmak

Ne yazık ki bazen gebelik düşlendiği şekilde sonuçlanmaz. Kucağınıza alıp sarılabileceğiniz bir bebeğiniz olmaz. Eğer bu durumdaysanız, muhtemelen üzüntü, şaşkınlık ve korku içindesinizdir. Düşüğün ve gebelik kaybı türlerinin nedenlerini anlamak, duyduğunuz acıyı elbette dindirmez ama doktorunuzun neden bazı tedavi şekillerini tavsiye ettiğini anlamanıza yardımcı olur.
Düşüğün yanı sıra, dış gebelik, mol gebeliği, erken doğum ve ölü doğum da gebelik kaybı türleri arasındadır. Her birinin sebepleri de, tedavileri de ayndır.

DÜŞÜK:
Düşük, gebeliğin 20. haftadan önce kendiliğinden sona ermesidir. Bilinen gebeliklerin %15’i ila %20’si kadarı düşükle sonuçlanır. Ama belki gerçek rakam bundan çok daha yüksektir çünkü birçok düşük, daha kadın gebe olduğunu anlamadan, gebeliğin çok erken aşamasında meydana gelir. Düşüklerinin çoğunun nedeni ceninin normal şekilde gelişememesidir. Düşük vakaları oldukça sık görülür ama bu düşüğün dayanılması kolay bir şey olduğu anlamına gelmez. Gebeliğinizin sonunda kucağınıza alacağınız bir bebeğinizin olmaması yürek yakan bir durumdur.

İşaret ve belirtileri Düşüğün işaret ve belirtileri şunlardır;

• Vajinal akınti veya kanama,
• Karın ve belde ağrı ve kramplar,
• Vajinadan gelen sıvı veya dokular.

Gebeliğin ilk dönemlerinde vajinal akıntı ve kanamanın çok yaygın olduğunu unutmayın. Birçok vakada, gebeliğinin ilk üç aylık döneminde hafif kanama geçiren kadınların gebeliği başarıyla sonuçlanır. Hatta bazen daha ağır bir kanama bile düşükle sonuçlanmaz.
Düşük yapan kadınların bazılarının rahmi enfeksiyon kapar. İltihaplı düşük (septik düşük) adı verilen bu durum başınıza gelirse, ateşiniz çıkabilir, titreme gelebilir, vücut ağrıları ve koyu ve kötü kokulu vajinal akıntı olur.

Şunlar olduğu zaman doktorunuzu arayın;:

• Kanama, hatta hafif lekelenme,
• Ağrı ve kanama olmadan vajinadan su fışkırması,
• Vajinadan doku gelmesi,

Bu dokuyu temiz bir kabın içine koyarak doktorunuzun muayenehanesine götürebilirsiniz. Yapılacak tahlilin düşüğün nedenini gösterme ihtimali hemen hemen yoktur ama dokunun plasenta dokusu olduğunun tahlille onaylanması, dış gebelik olasılığını ortadan kaldırır.

Nedenleri: Düşüklerin çoğunun nedeni ceninin normal şekilde gelişmemesidir. Bebeğin genleri ve kromozomlarındaki sorunlar, ana babadan gelen kalıtsal sorunlardan değil, embriyonun bölünmesi ve büyümesi sırasında tesadüfen oluşan hatalardan kaynaklanır. Bu anomalilerden bazıları şunlardır:

Boş gebelik (su gebeliği): Boş gebelik yaygın olarak görülen bir durumdur. İlk 12 haftada meydana gelen düşüklerin yarısı kadarının sebebidir. Döllenmiş yumurta, plasenta ve zarları oluşturur ama embriyo oluşmaz.

Ceninin rahim içinde ölmesi: Bu vakalarda embriyo mevcuttur ama herhangi bir düşük belirtisi ortaya çıkmadan önce ölmüştür. Bu durumun sebebi embriyodaki genetik anomaliler olabilir.

Mol gebeliği (üzüm gebeliği): Mol gebeliği (gebeliğe bağlı trofoblastik hastalık) daha az görülür. Döllenme sırasında oluşan bir sorundan kaynaklanan plasenta anomalisidir. Mol gebeliğinde, plasenta, daha başlarda rahim içinde hızla büyüyen kistlere dönüşür. Rahmin içinde embriyo olabilir de olmayabilir de. Embriyo olsa bile, olgunlaşamaz. Mol gebeliği ile ilgili daha fazla bilgi için bağlantıya tıklayın.

Az sayıda vakada da annenin sağlık durumu rol oynayabilir. Kontrol altına alınmamış diyabet, tiroit hastalığı, enfeksiyonlar ve hormon, rahim ve rahim ağzıyla ilgili sorunlar bazen düşüğe yol açar.

Bir kadının düşük yapma riskini artıran diğer etmenler şunlardır;  

Yaş. 35 yaşın üstündeki kadınların düşük yapma riski daha genç olanlara nazaran daha fazladır. 35 yaşındaki bir kadında risk %20’dir. 40 yaşında bu oran %40’a çıkar. 45 yaşında ise %80’dir. Babanın yaşı da rol oynayabilir. Bazı araştırmalar, babanın yaşı 35 ve üstü olduğu takdirde düşük olasılığının daha yüksek olduğunu göstermiştir. Bu oran, erkeğin yaşı arttıkça daha da yükselir.

Önceden ikiden fazla düşük yapmış olmak.

Düşük yapma riski, önceden iki veya daha fazla düşük yapmış olan kadınlarda daha yüksektir. Eğer bir düşük yaptıysanız, düşük yapma ihtimaliniz hiç düşük yapmamış bir kadınınkiyle aynıdır.

Sigara, alkol ve uyuşturucu.

Gebelikleri sırasında sigara ve alkol kullanan kadınlar, bu maddeleri kullanmayan hamile kadınlara nazaran daha yüksek risk altındadır. Uyuşturucu kullanımı da düşük riskini artırır.

Doğum öncesinde yapılan invazif taramalar:

Doğum öncesi yapılan koryonik villus örneklemesi ve amniyosentez gibi bazı genetik taramalar, az da olsa düşük riski taşır.

Doktora görünmek Kendinizde bazı belirtiler fark ediyorsanız ya da düşük yaptığınızı hissediyorsanız, doktorunuzla temasa geçin. Ne zaman ve kime görünmeniz gerektiğini o size söyleyecektir. Bazı durumlarda, hastanenin acil servisine gitmeniz söylenebilir. Doktorunuz size, en son âdet kanamanızın ne zaman olduğu, ne zamandan beri birtakım belirtileri fark ettiğiniz ve daha önce düşük yapıp yapmadığınızla ilgili bazı sorular yöneltebilir. Aşağıdaki testlerden birini de yapabilir;

Pelvik muayene. Doktorunuz rahim ağzının açılıp açılmadığını kontrol edecektir.

Ultrason. Bu tetkik, doktorunuza ceninin kalp atışlarını kontrol etme ve embriyonun normal şekilde gelişip gelişmediğini saptama imkânını verir.

Kan tahlilleri. Eğer düşük yaptıysanız, gebelik hormonu HCG’nin ölçülmesi, plasenta dokusunun tamamını dışarıya atıp atmadığınızı saptamaya yardımcı olur.

Doku testleri. Eğer vajinanızdan doku geldiyse, bu doku, düşük olduğunu ve belirtilerinizin başka bir gebelik kanaması sebebiyle ilgisi olmadığını doğrulatmak için laboratuara gönderilir.

Tedavi Düşük yapmadıysanız ama risk altındaysanız, doktorunuz kanama ve ağrı azalana kadar dinlenmenizi tavsiye edebilir. Egzersiz ve cinsellikten uzak durmanız da istenebilir. Seyahatten kaçınmak da doğru olur, hele de acil bir durumda tıbbi bakım sağlanmasının zor olduğu yerlere.

Doktor, ultrason tetkiki sayesinde embriyonun ölüp ölmediğini veya oluşup oluşmadığını ve kesinlikle düşük olacağını saptama olanağı elde eder. Böyle bir durumda, düşünülmesi gereken birkaç seçenek vardır. Ultrason gebeliğin ilk dönemlerinde kullanılmaya başlamadan önce, kadınların çoğu, düşük süreci başlamadan, düşük yapmalarının kaçınılmaz olduğunu bilmezlerdi.

Kendi haline bırakarak tedavi Eğer düşüğün doğal akışında seyretmesine izin verilirse, genellikle embriyo ölümünün saptanmasından sonraki iki hafta içinde gerçekleşir ama üç dört hafta sürdüğü de olur. Bu duruma, kendi haline bırakarak tedavi denir. Düşük sırasında âdet kanaması gibi saatler sürebilen şiddetli kanama ve kramplar olabilir. Bu arada, bir miktar dokuyu da dışarı atabilirsiniz. Doktorunuz bu dokuyla ne yapmanız gerektiğini size söyleyecektir. Şiddetli kanama genellikle birkaç saat içinde durur ve hafif kanama birkaç hafta devam eder. Bu zaman dilimi duygusal açıdan zor geçebilir. Düşük kendiliğinden olmazsa, tıbbi tedavi veya cerrahi müdahale gerekebilir.

Tıbbi tedavi Eğer düşük teşhisi aldıktan sonra süreci hızlandırmak isterseniz, vücudunuzun gebelik dokusunu ve plasentayı dışarı atması için ilaç almanız gerekebilir, ilacı ağızdan da alabilirsiniz ama doktorunuz, etkisini artırmak ve bulantı, mide ağrısı ve ishal gibi yan etkilerini en aza indirgemek için ilacın vajinal yolla uygulanmasını tavsiye edebilir. Düşük muhtemelen evde olacaktır. Zamanlaması değişebilir ve bir dozdan fazla ilaca ihtiyacınız olur. Bu tedavi kadınların çoğunda 24 saat içinde etkisini gösterir.

Cerrahi tedavi Bir diğer seçenek de dilatasyon ve küretaj (D&C) adı verilen küçük bir cerrahi işlemdir. Doktorunuz, bu işlem sırasında rahim ağzınızı genişleterek rahmin içindeki dokuyu vakumla yavaşça çekip çıkarır. Vakumdan sonra bazen ucunda küret olan uzun bir metalden yapılmış aletle rahim duvarları kazılır. Ender olarak komplikasyon görülür ama bazen rahim ağzı ve rahimdeki bağ dokuları hasar görebilir. Kanamayı durdurmak için bazen cerrahi tedavi gerekebilir.

İyileşme Düşükten sonra fiziksel iyileşme genellikle birkaç saatle bir iki gün arasında olur. Âdet kanamanızın yeniden başlaması dört ila altı hafta arasında olur. Ağır kanama, ateş, titreme veya şiddetli ağrı hissederseniz, doktorunuzu arayın. Bu işaret ve belirtiler enfeksiyonun habercisi olabilir. Düşükten sonra iki hafta süreyle cinsel ilişkiden ve vajinanın içine tampon gibi şeyler koymaktan veya vajinaya duş (lavaj) yaptırmaktan kaçının.

Acınızı içinize gömmeniz gerekmez. Çok derin bir üzüntü hissediyor veya bunalım geçiriyorsanız, doktorunuzla konuşun. Düşük yapan kadınların çoğu daha sonra başarılı bir gebelik geçirirler. Doktorunuz, gerek fiziksel gerekse duygusal açıdan iyileşmeniz için tekrar gebe kalmadan önce biraz beklemenizi tavsiye edebilir. Düşükten sonra tekrar hamile kalmaya kalkışmak için en uygun zamanın ne zaman olacağını kendisiyle konuşun

DÜŞÜĞE NEDEN OLMAYAN ŞEYLER

1. Aşağıdakiler gibi sıradan aktiviteler düşüğü tetiklemez;
2. Egzersiz,
3. Ağırlık kaldırma veya zorlanma,
4. Cinsel ilişki,
5. Zararlı kimyasallara maruz kalmadığınız sürece, çalışmak.

DÜŞÜK TİPLERİ:

Doktorunuz, muayene sırasında elde ettiği bulgular çerçevesinde ne tür bir düşük geçirdiğinizi söyleyebilir;

Düşük tehdidi: Kanamanız varsa ama rahim ağzınız açılmaya başlamamışsa, düşük tehdidi yaşıyorsunuz demektir. Bu tür gebelikler, biraz dinlendikten sonra, başka sorun çıkarmadan ilerlemeyi sürdürür.

Kaçınılmaz düşük: Kanamanız varsa, rahminiz kasılıyorsa ve rahim ağzınız da açılmışsa, düşük kaçınılmazdır.

Tamamlanmamış düşük: Cenin ve plasentanın bir kısmı dışarı atılır ama bir kısmı hâlâ rahmin içinde kalırsa, buna tamamlanmamış düşük denir.

Kaçırılmış (atlanmış) düşük: Plasenta ve embriyo dokuları halen rahmin içindedir ama embriyo ya ölmüştür ya da hiç oluşmamıştır.

Tam düşük: Eğer tüm gebelik dokularını dışarı attıysanız, bu, tam düşük olarak kabul edilir. Bu durum, daha çok 12. haftadan önce meydan gelen düşüklerde görülür.

İltihaplı (septik) düşük: Eğer rahimde enfeksiyon meydana gelirse, iltihaplı düşük adı verilir. Derhal müdahale gerektiren bir durumdur.

TEKRARDAN DENEMEK:

Gebelik kaybı çok zor bir deneyim olabilir. Gelecekle ilgili tüm umutlarınızın suya düştüğünüzü hissedebilirsiniz. Gebeliğiniz birkaç hafta sürmüş olsa bile, bu duyguları hissedebilirsiniz. Gebelik kaybından sonra neler hissedeceğiniz ya da hissetmeyeceğinizle ilgili belirlenmiş kurallar yoktur. Bir süre öylece uyuşup kalabilirsiniz bile. Duygularınızı serbest bırakın ve bir çıkış yolu bulmaya çalışın.
Gebelik kaybının üzüntüsünün geçmesi zaman alır. Bazı çiftler, hemen yeniden çocuk yapmaya girişip sorunu çözeceklerini ve acıyı unutacaklarını sanırlar ama ne yazık ki sonraki gebelik aynı safiyet ve mutluluk içinde geçmeyebilir. Gebelik kaybından sonra yaşanan bir gebelikte, bir şeylerin ters gidebileceği kaygı ve korkusundan dolayı gerginlikler yaşanabilir. Ayrıca bkz

>>> Gebelik Kayıpları Sonrası Nasıl Toparlanılır?